Mensen zijn in hun voortbestaan volledig afhankelijk van de natuur. Je zou dus zeggen dat de natuur daarom onbetaalbaar is. Toch hebben 139 landen na vier jaar intensief debatteren er een prijskaartje aan weten hangen en de eerste uitgebreide richtlijnen voor het beoordelen van de waarde van de natuur goedgekeurd.
Het door de Verenigde Naties gesteunde Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services, of IPBES, stelden met de hulp van deskundigen uit een groot aantal disciplines, een gids met richtlijnen voor het waarderen van de natuur op.
Ze hopen dat de gids het voor regeringen gemakkelijker zal maken om bij de beslissing of en hoe een project moet worden uitgevoerd, niet alleen rekening te houden met de economische voordelen van het project.
Dit houdt ook in dat moet worden nagegaan hoe plaatselijke gemeenschappen zullen winnen of verliezen bij een project zoals een hydro-elektrische dam – een situatie die in het verleden regelmatig tot wrijvingen tussen bedrijven, burgers en autoriteiten heeft geleid.
Appels en knaken
In plaats van regeringen een vaste manier voor te schrijven om deze niet-economische voordelen in te schatten, reikt het rapport hen instrumenten aan om het vaak complexe beoordelingsproces te doorlopen.
Omdat overheden nu geen in geld uitgedrukte waarde kunnen hangen aan natuur, kunnen we moeilijker goede afwegingen maken. Met een maat wordt die afweging eenvoudiger.
Er kleven ook nadelen aan het waarderen van natuur in termen van geld. Want het gaat voorbij aan de onmeetbare waarde van natuur op zichzelf. En wie zijn wij mensen om daar een prijskaartje aan te hangen?
Maar de praktijk is dat zonder zo’n getal de waarde van de natuur vaker over het hoofd wordt gezien. En daarmee trekt de natuur zonder dit middel vaker aan het kortste eind. Een reden daarvoor is dat regeringen vaak experts zijn op het gebied van de projecten die ze willen realiseren, maar niet op het gebied van natuurwetenschappen. En wat je niet kent, onderschat je.
Het rapport is opgesteld met de hulp van tientallen deskundigen uit zowel de sociale als de natuurwetenschappen in een poging om de vaak aanzienlijke verschillen tussen de disciplines te overbruggen en een gemeenschappelijke aanpak te vinden die zij allen kunnen onderschrijven.
Het meetinstrument betekent een grote verandering voor de manier waarop regeringen naar de natuur kijken, door enkele van de onderliggende veronderstellingen die tot de vernietiging van het milieu hebben bijgedragen, in twijfel te trekken.
Vertegenwoordigers van inheemse groepen en klimaatwetenschappers juichen de nieuwe richtlijnen in ieder geval toe. Ook al blijft natuur onbetaalbaar.
Bronnen:
* Ipbes