Zeegras. Het klinkt misschien niet zo indrukwekkend als een regenwoud en toch zijn het planten om enthousiast over te worden. Waarom?
Volgens het artikel ’10 Redenen om te Hopen’ van het Wereld Natuur Fonds kan zeegras 35 keer sneller koolstof vastleggen dan zelfs tropische regenwouden. En aangezien het momenteel slechts 0,2% van de zeebodem bedekt, is het potentieel om meer zeegras als koolstofcompensatie te gebruiken onbeperkt.
Het is ongelooflijk productief en zuigt koolstof in de sedimenten, het vangt deeltjes op die daar al millennia opgesloten zitten. Dat betekent dat koolstofdioxide niet in de atmosfeer terechtkomt.
Zeegras is ook onmisbaar als toevluchtsoord voor wilde dieren, het biedt onderdak, voedsel en een plek om jongen groot te brengen voor allerlei zeedieren Zeegras fungeert ook als kraamkamer voor belangrijke visbestanden zoals kabeljauw en koolvis, en voorkomt erosie van de zeebodem door stormvloeden.
Zeegras in Nederland
Zeegras groeide vroeger veel in ons Nederlandse klimaat. Toen het IJsselmeer nog de Zuiderzee was, groeide zeegras er tierig. Inmiddels is het meeste zeegras verloren gegaan door kustontwikkeling en slechte waterkwaliteit.
Er zijn verschillende projecten opgestart om in Nederland meer zeegras aan te planten, maar erg succesvol zijn ze nog niet. Vlak over de grens in Duitsland en in het Verenigd Koninkrijk behaalt men meer succes.
In een tijd waarin ondiepe zeegrasvelden van 92% van de uitgestrekte kustlijn van het Verenigd Koninkrijk zijn verdwenen, hebben wetenschappers zich gerealiseerd dat deze merkwaardige habitat meer dan ooit nodig is om de door CO2 veroorzaakte opwarming te helpen tegengaan en zich te wapenen tegen mogelijk stijgende zeeën.
Kustecosystemen behoren tot de meest biodiverse ter wereld. Wanneer kwelders, zeegrasvelden in ondiep water, riviermondingen en getijdenzones gezond zijn, werken deze delicate ecosystemen als de tegels van een mozaïek om het beeld te schetsen van veerkrachtige zeeën en kusten.
Het verlies van zeegras begint zich af te tekenen. Wetenschappers ontdekten een jaarlijkse afname van wel 7% van de zeegrasvelden in het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Daarom werken ze aan het organiseren van een massale herbeplantingsinspanning.
Ter voorbereiding van deze onderneming werden afgelopen zomer 750.000 zeegraszaden verzameld uit verschillende graslanden in het Verenigd Koninkrijk en opgeslagen in het laboratorium van de Swansea University.
Deze zaden zijn overgebracht in kleine zakjes die van natuurlijke materialen aan elkaar zijn genaaid, en het werk is begonnen om deze zaden op de oceaanbodem voor de kust van Dale Fort te laten zakken om een weide van 20.000 vierkante meter te creëren.
De toekomst van zeegras
Voorlopig kent het beplanten van zeegras in Nederland nog weinig succes. Maar nieuwe technologie zou daar wel eens verandering in kunnen brengen.
Op het gebied van koraal hebben onderzoekers varianten gevonden en gekweekt die beter bestand zijn tegen klimaatverandering. Eenzelfde selectie zou wellicht ook kunnen helpen bij het vinden van zeegras varianten die het in Nederland beter doen.
Ook worden planten genetisch gemodificeerd om meer CO2 op te slaan met behulp van CRISPR. Die technologie kan waarschijnlijk ook op termijn zeegras varianten produceren die nog effectiever zijn.
Zeegras productie is bovendien aantrekkelijk. Het kan niet alleen enorme hoeveelheden CO2 vastleggen, maar is ook een ingrediënt voor producten zoals tapijten en zelfs isolatiemateriaal. Daarmee zou de productie van zeegras wel eens heel snel kunnen worden opgeschaald.